Babiogórski Park Narodowy
Babiogórski Park Narodowy – polski park narodowy utworzony w 1954 roku na terenie województwa krakowskiego. Znajduje się on w Polsce południowej, w powiecie suskim i nowotarskim (województwie małopolskim) przy granicy ze Słowacją. Po słowackiej stronie istnieje park krajobrazowy "Horná Orava". Obejmuje północną i południową stronę masywu Babiej Góry włączając najwyższy szczyt Beskidu Żywieckiego – Diablak (1725 m n.p.m.).
W Zawoi, gdzie znajduje się siedziba Dyrekcji Parku, utworzono specjalny Ośrodek Edukacyjny Babiogórskiego Parku Narodowego prezentujący w przystępny sposób walory babiogórskiej przyrody. Dla uatrakcyjnienia zwiedzania parku wytyczono sieć ścieżek edukacyjnych.
Historia
Park został powołany Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 30 października 1954 roku. Został założony na powierzchni 16,37 km2.
Rezerwat ścisły obejmował 1049,88 ha, a rezerwat częściowy 624,89 ha. Na fakt utworzenia Babiogórskiego Parku Narodowego wpłynęło wiele czynników, między innymi klasycznie wykształcony układ pięter roślinnych, zespół roślinności naskalnej i jedyne w Polsce stanowiska roślin: okrzyn jeleni i rogownica alpejska. W partii szczytowej Babiej Góry występuje jedyne w Beskidach piętro halne oraz wiele zanikających stawków osuwiskowych.
W 1977 roku objęto Babią Górę w granicach Parku Narodowego statusem Rezerwatu Biosfery i włączono do programu UNESCO-MAB "Człowiek i biosfera". Ponad 20-letnie starania o powiększenie Parku przyniosły efekt w 1997 roku. Rozporządzeniem Rady Ministrów powiększono obszar parku do 3391,55 ha. Utworzono również otulinę o powierzchni 8437 ha.
Rezerwat biosfery Unesco
Rezerwat biosfery jest to wyznaczony obszar chroniony zawierający cenne zasoby przyrodnicze. Rezerwaty biosfery na świecie powstały w ramach programu UNESCO MAB (ang. Man and the Biosphere, pol. Człowiek i biosfera).
Według Ramowego statutu światowej sieci rezerwatów biosfery, powstałej w 1995, rezerwaty te są tworzone, aby promować i demonstrować zrównoważony związek człowieka z biosferą. Artykuł 4. stanowi, że rezerwat biosfery obejmuje mozaikę ekosystemów.
W ramach tych rezerwatów znajdują się ekosystemy reprezentatywne dla głównych biomów danego kraju. Celem powstania tych rezerwatów jest stworzenie miejsc ochrony, obserwacji i badań. W ramach każdego rezerwatu tego typu wyróżnia się strefę centralną (core zone), buforową (buffer zone), czyli zabezpieczającą oraz przejściową (transition zone).
W czerwcu 2010 było 564 rezerwatów biosfery w 109 krajach, z tego 10 w Polsce, dla porównania w 2002 408 w 94 krajach.
Położenie
Pierwotnie położony w województwie krakowskim w powiecie wadowickim i nowotarskim.
Fauna i flora
Fauna
- 105 gatunków ptaków (wliczając dzięcioły i puchacze).
- Ssaki takie jak jelenie, rysie, wilki i niedźwiedzie.
- Owady, zwłaszcza chrząszcze, wliczając unikatowe gatunki.
Szata roślinna
Na terenie parku opisano 500 gatunków roślin naczyniowych, prawie 200 gatunków mchów oraz liczne porosty, glony i wątrobowce. Występuje tutaj 70 gatunków wysokogórskich oraz 54 objęte ochroną gatunkową. M.in. mają tu swoje stanowiska tak rzadkie w Polsce gatunki roślin, jak: okrzyn jeleni, rogownica alpejska, wyblin jednolistny, turzyca pchla, tocja karpacka, tojad morawski, zimoziół północny. Symbolem parku jest okrzyn jeleni, który występuje tylko w Babiogórskim Parku Narodowym.
Na Babiej Górze widoczny jest piętrowy układ roślinności górskiej. Są to następujące piętra wraz z charakterystycznymi roślinami:
- regiel dolny (700-1150 m n.p.m.): buk zwyczajny, świerk pospolity, jodła (sięgają do 45 m wysokości i 350 cm obwodu pnia; zobacz: Gruba Jodła), żywiec cebulkowy, czosnek niedźwiedzi;
- regiel górny (1150-1350 m n.p.m.): świerk;
- piętro kosodrzewiny (1350-1650 m n.p.m.): kosodrzewina, jarzębina, kostrzewa pstra, zawilec narcyzowy, goździk okazały, lilia złoto głów;
- piętro alpejskie (1650 – 1725 m n.p.m.): sit skucina, kosmatka brunatna, rogownica alpejska (endemit babiogórski).
Zapraszamy do Żywca!
Zespół Żywieckiego Centrum Obsługi Ruchu Turystycznego
