Kościół św. Marka wraz z cmentarzem i kaplicą
Kościół Św. Marka – kościół w Żywcu, w dzielnicy Śródmieście, w parafii Narodzenia Najświętszej Marii Panny. Położony jest przy ul. Sienkiewicza, za Szpitalem Powiatowym. Pierwotnie był drewniany, wzniesiony w 1591 roku jako wotum przebłagalne dla odwrócenia szerzącej się w Żywcu zarazy.
Obecny, murowany, został wybudowany w 1885 roku. W środku świątyni znajdował się niegdyś gotycki tryptyk, z którego zachowały się skrzydła przedstawiające Chrystusa Bolesnego, Matkę Boską oraz świętych. Obecnie skrzydła tryptyku znajdują się w Muzeum Narodowym w Krakowie. Na zewnątrz, we wnęce wieży umieszczona jest drewniana polichromowana płaskorzeźba pochodząca z początku XVII wieku, przedstawiająca św. Marka. Wokół kościoła powstał cmentarz, obecnie nieczynny. Cmentarz zamknięto w roku 1920.
Cmentarz przy ulicy Sienkiewicza w Żywcu
Przy kościele położony jest zabytkowy cmentarz, który został zamknięty na początku XX wieku, na mocy przepisów sanitarnych władz austriackich głoszących, że cmentarze powstawać powinny poza zwartą zabudową, w oddaleniu od miasta.
Na cmentarzu, w pobliżu neogotyckiej kaplicy grobowej stoi kamienna rzeźba św. Józefa z Dzieciątkiem. Według napisu na nasadniku została ona ufundowana w 1797 roku przez Łukasza i Kunegundę z nowotarskich Tyczów. Postać św. Józefa umieszczona jest na wysokim czworościennym postumencie z cokołem i gzymsem. Cmentarz powstał wokół kościoła św. Marka, od początku XX wieku pozostaje zamknięty, jednak ostatni pochówek odbył się w latach 50. Na cmentarzu znajdują się przepięknie zdobione krzyże żeliwne z odlewni Węgierska Górka.
Na cmentarzu pochowanych jest wielu żywieckich mieszczan oraz osoby zasłużone dla miasta i powiatu, m.in.:
- ks. Tomasz Czapela - proboszcz parafii w Ślemieniu, wicedziekan dekanatu suskiego
- Wiktor Idziński - lekarz, marszałek Rady Powiatowej w Żywcu, jeden z założycieli żywieckiego Szpitala Powszechnego
- Władysław Nowotarski - dyrektor szkoły męskiej w Żywcu, później powiatowy inspektor oświaty, związany z Towarzystwem Sportowym "Sokół", Towarzystwem Szkoły Ludowej, redakcją czasopisma "Gronie" oraz związkami młodzieży wiejskiej.
Znajduje się tu neogotycka kaplica grobowa księdza Tomasza Czapeli, wystawiona w 1907 roku. Powstała na planie prostokąta z dachem pokrytym dachówką. Po bokach kaplicy znajdują się rynny z rzygaczami w formie smoków. Jej frontową stronę zdobi ogromny portal wejściowy, wykończony ostrym łukiem i bogato zdobiony. Nad wejściem umieszczona została tablica z cytatem z Pisma Świętego, a w ścianach bocznych znajdują się dwa okna z witrażami. Wnętrze budynku zostało nakryte sklepieniem krzyżowym, w narożnikach umieszczono półkolumny w stylu korynckim. We wnętrzu znajduje się pochodzący z późniejszych lat ołtarz z obrazem "Serce Jezusa".
Ponadto na cmentarzu położona jest zbiorowa mogiła ośmiu żołnierzy, którzy zginęli w 1892 roku podczas manewrów w Moszczanicy.
Zapraszamy do Żywca!
Zespół Żywieckiego Centrum Obsługi Ruchu Turystycznego
